خواص ضد باکتریایی اسانس غلات

به گزارش ایسنا، استفاده نادرست از آنتی بیوتیک ها مشکلات زیادی را در صنایع غذایی و دارویی ایجاد کرده است. یکی از این مشکلات بسیار جدی، ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی در باکتری ها و سایر میکروارگانیسم ها است که باعث نگرانی جهانی شده است.

آنتی بیوتیک ها با بی دقتی در صنایع غذایی، کشاورزی و دامداری استفاده می شوند. آنتی بیوتیک ها به عنوان نگهدارنده در صنایع غذایی به ویژه در غذاهای خام مانند گوشت استفاده می شوند. یکی دیگر از مشکلات استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها این است که آنتی بیوتیک هایی مانند تتراسایکلین ها در طبیعت به راحتی تجزیه نمی شوند و می توانند برای مدت طولانی در خاک باقی بمانند و خاک و آب های سطحی و زیرزمینی را آلوده کنند. این می تواند مقاومت میکروارگانیسم ها را در برابر آنتی بیوتیک ها افزایش دهد.

به دلیل مشکلاتی مانند مقاومت باکتریایی و سایر عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها، محققان با مطالعه مواد طبیعی به دنبال موادی هستند که دارای خواص ضد باکتریایی باشند تا در آینده جایگزین آنتی بیوتیک های قدیمی شوند. در طب سنتی ایران از غلات برای درمان و مبارزه با بیماری های عفونی و همچنین ماده نگهدارنده و معطر استفاده می شده است.

به این ترتیب محققان کشور با انجام تحقیقاتی بر روی روش های مختلف استخراج اسانس ها، پس از ارزیابی خواص ضد باکتریایی این اسانس ها، اثرات آن ها را با 12 آنتی بیوتیک رایج مقایسه کردند.

در این تحقیق استخراج اسانس از غلات به سه روش تقطیر با آب، تقطیر با بخار آب و تقطیر با بخار آب انجام شد و تأثیر این روش ها بر عملکرد اسانس مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه نشان داد که بیشترین بازده اسانس دانه مربوط به تقطیر با آب است. اسانس های به دست آمده با روش های مختلف از نظر کیفیت و ترکیب اسانس ها متفاوت بودند.

خواص ضدباکتریایی اسانس دانه در سه گونه باکتری گرم مثبت (استافیلوکوکوس اورئوس، استرپتوکوک موتانس، استافیلوکوک اپیدرمیدیس) و سه باکتری گرم منفی (اشریشیا کلی، سالمونلا تیفی موریوم، سودوموناس آئروژینوزا) مورد بررسی قرار گرفت. اثر ضد باکتریایی اسانس دانه نشان داد که این اسانس بر هر دو گروه باکتری های گرم مثبت و گرم منفی تأثیر می گذارد. اما روی باکتری های گرم مثبت تاثیر بیشتری دارد. باکتری های گرم مثبت و گرم منفی در سطح سلولی متفاوت هستند و باکتری های گرم منفی پوشش پیچیده تری دارند و نفوذپذیری دیواره بیشتری دارند و در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم تر هستند.

نتایج این مطالعه همچنین نشان داد که اسانس استخراج شده با بخار آب در مقایسه با سایر روش های استخراج اثر ضد باکتریایی قابل توجهی دارد. اثر آن بر استافیلوکوکوس اورئوس قویتر از 10 آنتی بیوتیک (پنی سیلین، اریترومایسین، گلوکوزاسین، وانکومایسین، تتراسایکلین، سیپروفلوکساسین، سفتریاکسون، سفالکسین، آمیکاسین و جنتامایسین) و معادل سل و آمپت است.

نتایج این مطالعه نشان می دهد که اسانس دانه را می توان برای مصارف مختلفی از جمله به عنوان نگهدارنده مواد غذایی و دارویی استفاده کرد. با این حال، برای تأیید این موضوع به تحقیقات بیشتری نیاز است.

در این پژوهش عبدالله ددزودا و حسن نورافکن; پژوهشگران گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرکزی شرکت کردند.

یافته ها در قالب یک مقاله علمی با عنوان “تعیین ترکیب اسانس غلات (Eugenia caryophyllata) و مقایسه خواص ضد باکتریایی آن با برخی از آنتی بیوتیک های رایج” در مجله علم و تغذیه ایران تحت عنوان مادر می باشد. دانشگاه آموزش و پرورش.

انتهای پیام/